Πες ότι η Κρήτη σού φαίνεται… µεγάλη. Η ότι η Γαύδος φαντάζει µακριά. Πες ότι θες να επισκεφτείς έναν µικρόκοσµο όσο το δυνατόν ανέγγιχτο από ανθρώπινες παρεµβάσεις, να είσαι εσύ και άλλοι πόσοι νοµαταίοι -«οι τυχεροί»- σε ένα σκηνικό εξωτικό, αποµονωµένο.
Τι κάνεις;
Ασπάζεσαι τη ρήση «κάποια µέρη πρέπει να τα επισκεφτείς τουλάχιστον µία φορά στη ζωή σου» -η οποία ταιριάζει γάντι στην περίσταση.
Πρόκειται για ένα ακατοίκητο, πανέμορφο νησί, με παραδεισένιες παραλίες. Η εντύπωση που δημιουργείται σε κάποιον που επισκέπτεται τη Χρυσή, είναι ότι βρίσκεται σε κάποιο εξωτικό νησί.
Οι παραλίες της έχουν λευκή και ξανθή άμμο, ενώ χρωματίζονται ροζ από τα θραύσματα από κοχύλια που υπάρχουν διάσπαρτα σε πολλά σημεία. Τα νερά τους είναι κρυστάλλινα και διαυγή με τιρκουάζ απόχρωση.
Στη Χρυσή επιβιώνει ένα αρκετά μεγάλο κεδρόδασος, έκτασης 350 στρεμμάτων, με μεγάλους, εντυπωσιακούς κέδρους. Όλο το νησί έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα προστασίας τοπίων φυσικού κάλλους NATURA 2000 και προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία. Έχουν βρεθεί 49 είδη απολιθωμάτων πάνω στα ηφαιστειακά πετρώματα του νησιού.
H Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι, βρίσκεται 8 ναυτικά μίλια νότια της Ιεράπετρας και έχει μήκος που φτάνει τα 5 χλμ. και μέσο πλάτος 1 χλμ. περίπου. Το ψηλότερο σημείο του νησιού ονομάζεται Κεφάλα, με υψόμετρο 31 μέτρα.
Κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων, η Χρυσή αποτελούσε ένα σημαντικό κέντρο εμπορίου αλατιού και πηγή πορφύρας.
Στη δυτική πλευρά του νησιού, μπορείτε να επισκεφθείτε το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Κοντά, επίσης, θα συναντήσετε μια αλυκή, τους λαξευτούς τάφους από τη ρωμαϊκή περίοδο, καθώς και το φάρο και το λιμενοβραχίονα του αρχαίου λιμανιού του νησιού.
Στο νησάκι απαγορεύεται η κατασκήνωση και η είσοδος στο κεδρόδασος, το οποίο σε πολλά σημεία είναι οριοθετημένο με σχοινί. Επίσης, απαγορεύεται η συλλογή κοχυλιών και άμμου.
Το δάσος κέδρων έχει έκταση 350 στρέμματα με μέσο όρο 14 δέντρα ανά στρέμμα ηλικίας 200 ετών.
Για να επισκεφθείτε το νησί, δρομολόγια με καραβάκια πραγματοποιούνται καθημερινά από την Ιεράπετρα, από τα μέσα Μαΐου ως το τέλος Οκτωβρίου. Το ταξίδι διαρκεί λιγότερο από 1 ώρα. Το καραβάκι θα σας αφήσει στο λιμανάκι στα νότια παράλια του νησιού, στη θέση Βουγιού Μάτι. Εκεί υπάρχει μια ταβέρνα.
Δίπλα ακριβώς θα συναντήσετε τη Νότια Παραλία, η οποία έχει ξανθή άμμο και ρηχά, πεντακάθαρα νερά. Σε αυτήν θα βρείτε, εκτός από ομπρέλες, και αρκετούς κέδρους για να χαλαρώσετε στη σκιά τους.
Από τη Νότια Παραλία, ένα μονοπάτι ελίσσεται μέσα από τους αμμόλοφους και διασχίζοντας το νησί, οδηγεί στις παραλίες Μπελεγρίνα, Χατζηβόλακας και Καταπρόσωπο.
Σε απόσταση 5 λεπτών με τα πόδια από την Νότια Παραλία και το λιμάνι του νησιού, βρίσκεται η παραλία Μπελεγρίνα (ή Χρυσή Άμμος). Είναι η δημοφιλέστερη παραλία της Χρυσής και βρίσκεται στις βόρειες ακτές του νησιού.
